'Innovatio optimae formae'

Over lef om te doen, lef om op tijd te stoppen en de middeleeuwen.

Gaan we door voor het resultaat of raken we verstrikt in principiële keuzes en procedures? Deze vraag teistert nu ook ons land. De politiek in het algemeen en het CDA in het bijzonder heeft er last van. 'Onze' Maxime vraagt ons hem te vertrouwen: wacht nou het resultaat af. Pragmatisch, laat de oplossing van onder op ontstaan en oordeel dan. Nee, zeggen de 'prominenten', het zit principieel niet goed en elke onderhandeling misstaat ons. Zo zit ons land maanden zonder bestuur. Is dit een probleem? Kennelijk niet, anders was er al een oplossing. Ook bij onze zuiderburen rommelt het al tijden in de politieke macht.

"Er is sprake van een machtsvacuüm en niemand is verantwoordelijk voor de problemen van onze tijd", stelt lector Frans van der Reep van InHolland. Het is vrijdagmiddag half vier en ik twijfel of ik helemaal naar Rotterdam wil afreizen voor een college 'vuistregels voor succesvolle innovatie'. Want zeg nou zelf, erg naïef om te denken dat innovatie zo eenvoudig is dat je met een paar vuistregels succes vindt? Een college is het niet, wat een verademing! Een open discussie waaruit maar weer blijkt dat innoveren geen kwestie is van denken - procedures volgen, businessplannen opstellen, programma van eisen definiëren, mijlpalen stellen en overeenkomsten maken - maar doen, lef hebben. Ok, dat wist u al, maar herhaling is het beste voor het menselijk brein. Wat dat betreft sta ik achter doorgaan met de formatiebesprekingen. Geef het een kans maar durf daarna ook te stoppen.

We leven in een digitale wereld met een overvloed aan informatie. Trendwatchers spreken van infobesitas (te veel informatie). "De huidige digitale samenleving toont veel overeenkomsten met de middeleeuwen", stelt Van der Reep. Denk aan de opkomst van hyves en twitter (geruchten die op een moderne manier als lopend vuurtje gaan), blogging (zeepkist sessies), hackers (struikrovers), idols (boerenkar toneelstukken), zowel computer virsussen als in medische zin de toename van infectieziekten (de pest), incrowd virtual community of Linked-In groups (guildencultuur), foto's publiceren van verdachten en minder goede ondernemingen (de schandpaal) en firewalls (kleine eenheden bescherming).

Even ter zijde: is er nu binnen het CDA sprake van een splitsing protestant - rooms katholiek (beeldenstorm)?

In een digitale wereld bepalen nieuwe sociale netwerken steeds meer de agenda en ook het succes van innoveren. Steeds minder innovaties slagen door een top-down benadering en steeds meer via onder op. Regionale initiatieven en verhaalkunst als strategieën om markten te veroveren. Net als in de middeleeuwen ligt in de digitale samenleving de macht in handen van de jeugd. Ja, niet de retail maar de jeugd. Die is gevoelig voor hypes. Moeders kopen bij andere supermarkten vanwege de gadgets (plastic kadootjes).

Waarom vertel ik u dit? Begrip van de huidige samenleving helpen u uw producten beter te positioneren. Hoe innoveert u in deze maatschappelijke context? De tuinbouwsector is als geen ander bekwaam in proces en technologische innovaties. Dit leidt tot schaalvergroting en kostenbesparing. Het gaat dan veelal om incrementele verbeteringen, evolutie van bestaande systemen. Er is nog veel ruimte voor marketinginnovaties waarbij bedrijven proberen door productdifferentiatie een hogere prijs te krijgen voor hun producten of op een andere manier het aanbod aan te bieden. Hier is sprake van noodzakelijke revolutie. Het traditionele innovatie denken en procedures volgen werkt dan niet. Geen argumenten en cijfers, maar intuïtie volgen en positie kiezen. Dit kan in enkele seconde, zoals ook de Venture Kapitalist doet. De Venture Kapitalist beslist op een aantal eenvoudige principes: is de bedoeling duidelijk, zie je het voor je en is het opschaalbaar?

Het zou de tuinbouw niet zijn als dat al niet gebeurt; zelfs in moeilijke tijden. Internetverkoop van rozen vanaf het bedrijf met moederdag. Of samen verschillende producten aanbieden zoals bij het initiatief versvandekweker.nl. Een aantal kwekers gaan direct VERS aan de consument leveren. Ja, ik hoor u al denken, geen mogelijkheden voor fijnmazige logistiek, geen volume. Toch loont het om gewoon uit te proberen. Je begint eenvoudig, desnoods met een pizza-bestelbrommertje en gaandeweg bedenk je oplossingen als de vraag groter wordt. Vorige week twee klanten, deze week vier klanten, volgende week weer een verdubbeling. Pragmatisch en flexibel. Innovatie is doen wat gisteren idioot leek. En lukt het niet? gewoon stoppen, ja ook durven stoppen! Ook aan dit lef ontbreekt het menigmaal in de politiek!

Het resultaat? Een hoop geleerd en goede contacten.

Hoe vindt u partners om samen te werken in de huidige tijd? Van der Reep adviseert ontmoetingssessies, natuurlijk is daar weer een Engels woord voor: Business Blind dates!

Waarom schrijf ik hierover? In de veranderende maatschappelijke context en veranderende manier van innoveren moet het innovatielandschap - het geheel aan (ondersteunende) organisaties en instrumenten - ook mee veranderen. Stichting Innovatie Glastuinbouw Nederland (SIGN) onderzoekt met de Universiteit Utrecht de vraag: Hoe ziet een goed functionerend innovatiesysteem voor de Nederlandse glastuinbouwsector er in 2030 uit? Tip van de sluier: Kennis ligt genoeg op de plank. Het instrumentarium moet zich veel meer gaan richten op introducties in de praktijk dat wil zeggen 'First use' of 'Launching customer'. "Wat dat betreft lopen onze zuiderburen voor", aldus Van der Reep.

gepubliceerd: 2010-09-01 | tagged: column dewi